Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
Сарапшы мамандар
ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | АБСЕНТЕИЗМ | АБСЕНТЕИЗМ | АБСЕНТЕИЗМАБСЕНТЕИЗМДефинициясы1) меншік иесінің болмауы: жер рента түрінде ақшалай кіріс алатын, бірақ жерді өңдеуге және өндірістік тұрғыдан пайдалануға қатыспайтын меншік иесінен ажыратылған жерді пайдалану формасы; 2) қызметкердің жұмыста болмауы, дәлелді себеппен жұмысқа шықпауы. | +4 |
| 2. | АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВО | АБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚ | АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВОАБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚДефинициясыбірдей тауар өндіретін және сататын бірмемлекеттің екінші мемлекетпен салыстырғанда табиғи ерекшеліктері мен өндіріс әлеуетінің арқасында тауарды өндірген кезде және айналымға шығарған кезде аз шығын жұмсауы. | 0 |
| 3. | АБСОРБЦИЯ | АБСОРБЦИЯ | АБСОРБЦИЯАБСОРБЦИЯДефинициясыбасқа елдерден белгілі бір мемлекетке тұрақты тұруға келген иммигранттардың, тұлғалардың сол елге, сол елдің экономикалық өміріне қабылдануы, енуі. | +1 |
| 4. | АБСТРАКЦИЯ | АБСТРАКЦИЯ | АБСТРАКЦИЯАБСТРАКЦИЯДефинициясынегізгі рөл атқармайтын және басты, айқындайтын өзара байланыстар мен тәуелділікті анықтау үшін анағұрлым нақты жағдайды алу мақсатында ескерілмеуі мүмкін экономикалық талдаудан кейбір экономикалық және экономикалық емес факторларды алып тастау арқылы экономикалық талдауды жеңілдету. | +5 |
| 5. | АВУАРЫ / ASSETS | АВУАРЛАР | АВУАРЫ / ASSETSАВУАРЛАРДефинициясы1) төлем иелерінің міндеттері өтелетін, төлем төленетін әртүрлі активтер (ақша қаражаты, чектер, вексельдер, ақша аударымдары, аккредитивтер); | +3 |
| 6. | АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ | ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУ | АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУДефинициясыдемпингіге қарсы, яғни бәсекелесті ығыстыру және өтім нарығын жаулап алу мақсатында тауарларды сыртқы нарықта тастанды бағамен, өндіріс шығынынан төмен бағамен сатуға қарсы реттеу. Демпинг жоғары сапалы тауарды қамтамасыз ету кезінде өндірістің шығынын төмендетуге негізделген дұрыс бәсекелестікке қарама-қайшы болғандықтан, нарықтық экономикасы дамыған елдердің көпшілігінде демпингіге қарсы арнайы реттеу, заңнама бар немесе монополияға қарсы бағыты бар заңдарда тиісті шаралар қарастырылады. | +4 |
| 7. | АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ | МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУ | АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕМОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУДефинициясыеркін бәсекелестікті басуға және бағаларды бақылауға мүмкіндік беретін билікпен байланысты монополиялардың жағымсыз жақтарын еңсеруге бағытталған нормативтік-құқықтық актілер жүйесі. | +2 |
| 8. | АУТРАЙТ / AUTRIGHT | АУТРАЙТ | АУТРАЙТ / AUTRIGHTАУТРАЙТДефинициясымәміле тараптары қатаң түрде белгілеген мерзімде форвард бағамы бойынша төлемдерді қарастыратын қарапайым шұғыл валюталық операция. | +1 |
| 9. | АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦА | ҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАР | АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦАҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАРДефинициясыкомпанияның қызметіне тікелей әсер етуге қабілетті жеке тұлғалар (инвесторлар). Олар инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізе алады және олардың кәсіпорын, фирма, компания қызметі туралы мәліметтері бар. Үлестес тұлғаларға меншік иелері, әкімшілік қызметкерлері, ірі кредиторлар, аудиторлар, сондай-ақ үлестес тұлғалардың туған-туыстары жатқызылады. | +3 |
| 10. | Антимонопольное регулирование | Монополияға қарсы реттеу | Антимонопольное регулированиеМонополияға қарсы реттеуДефинициясытауар өндірушілердің арасында бәсекелестікті дамыту мақсатында өндірісті монополияландыруға қарсы бағытталған мемлекеттік шаралар жүйесі. | +2 |
| 11. | Активы скрытые | Жасырын активтер | Активы скрытыеЖасырын активтерДефинициясыбухгалтерлік есеп және нақты нарықтық құн бойынша құнның арасындағы сәйкессіздік. | +5 |
| 12. | Банки-корреспонденты | Корреспондент банктер | Банки-корреспондентыКорреспондент банктерДефинициясыкорреспонденттік шарт негізінде үшінші банктегі арнайы ашылған шоттар немесе корреспондент банктердің шоттары арқылы бір-біріне төлем және есеп айырысу бойынша тапсырмаларды орындайтын банктер. | +1 |
| 13. | Биржа фондовая | Қор биржасы | Биржа фондоваяҚор биржасыДефинициясыбағалы қағаздарды сату-сатып алу бойынша ұйымдастырылған және тұрақты түрде қызмет ететін нарық. Қор биржасының негізгі қызметтері – бағалы қағаздарды сату және бағалы қағаздардың нарықтық құнын белгілеу арқылы уақытша бос ақша қаражатын жұмылдыру болып табылады. | +2 |
| 14. | Бюджет консолидированный | Шоғырландырылған бюджет | Бюджет консолидированныйШоғырландырылған бюджетДефинициясытиістіаумақтағы бюджетті жүйенің барлық деңгейіндегі бюджеттердің жинағы. | +2 |
| 15. | Бюджета дефицит | Тапшылық бюджеті | Бюджета дефицитТапшылық бюджетіДефинициясыбюджет шығынының кірістен асып кетуі. | +2 |
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
Қор толықтыру.
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | АБАДИ СИМПТОМ | АБАДИ СИМПТОМЫ | АБАДИ СИМПТОМАБАДИ СИМПТОМЫДефинициясыөкше сіңірін басқан кезде ауырғанды сезінбеу, tabesdorsalis кезінде орын алады. | +1 |
| 2. | АБАЛИХИНА--ПИВОВАРОВА МЕТОД | АБАЛИХИН-ПИВОВАРОВ ӘДІСІ | АБАЛИХИНА--ПИВОВАРОВА МЕТОДАБАЛИХИН-ПИВОВАРОВ ӘДІСІДефинициясыжартылай аксиалды (кассета иектің астында көлденеңінен орналасады, бет алға қарай аздап еңкейіп тұрады, тік бағытта қарау керек) және профильді проекциялардағы көз ұясын рентгенографияға түсіру әдісі; көздің ішінде бөтен дененің орналасуын анықтау үшін қолданылады. | +1 |
| 3. | АББИ ПЛАСТИКА ГУБЫ | ЕРІННІҢ АББИ ПЛАСТИКАСЫ | АББИ ПЛАСТИКА ГУБЫЕРІННІҢ АББИ ПЛАСТИКАСЫДефинициясыеріннің ақаулығын басқа еріннің тінінен құралған аяқшаға сына тәрізді қиықпен ауыстыратын пластикалық ота. | +1 |
| 4. | ABBREVIATA CAUCASICA | ABBREVIATA CAUCASICA | ABBREVIATA CAUCASICAABBREVIATA CAUCASICAДефинициясыжұмыр құрттар класы Physalopteridae тобына жататын гельминттердің түрі; түпкілікті қожайындары– маймыл, кейде адамдардан да кездеседі, адамдардың асқазан, өңеш, аш ішектерінде паразиттік тіршілік етеді; аралық қожайындар – әртүрлі омыртқалы жануарлар. | 0 |
| 5. | АББРЕВИАЦИЯ | АББРЕВИАЦИЯ | АББРЕВИАЦИЯАББРЕВИАЦИЯДефинициясытұқымның дамымауына немесе органдардың редукциясына әкеп соғатын онтогенездің жеке кезеңдерінің түсіп қалуы есебінен органдардың немесе олардың бөліктерінің жеке даму циклінің қысқаруы. | +1 |
| 6. | АБДОМИНАЛИЗАЦИЯ СЕРДЦА | ЖҮРЕКТІҢ АБДОМИНАЛИЗАЦИЯЛАНУЫ | АБДОМИНАЛИЗАЦИЯ СЕРДЦАЖҮРЕКТІҢ АБДОМИНАЛИЗАЦИЯЛАНУЫДефинициясысозылмалы коронарлы тапшылық кезінде перикард қуысы мен құрсақ қуысы арасына сағалар салатын хирургиялық ота. | +1 |
| 7. | АБДУКТОР | АБДУКТОР | АБДУКТОРАБДУКТОРДефинициясыаяқ-қолды немесе оның бөліктерін (мысалы, саусақ) бөліп тұратын бұлшық ет. | +1 |
| 8. | АБДУКЦИОННЫЙ ФЕНОМЕН | АБДУКЦИЯЛЫҚ ФЕНОМЕН | АБДУКЦИОННЫЙ ФЕНОМЕНАБДУКЦИЯЛЫҚ ФЕНОМЕНДефинициясыкөздің қарқынды алшақтауы кезінде қарашықтың тарылуы; орталық жүйке жүйесінің кейбір зақымдаулары кезінде байқалады. | +1 |
| 9. | АБЕЛЛЯ МЕТОД | АБЕЛЛ ӘДІСІ | АБЕЛЛЯ МЕТОДАБЕЛЛ ӘДІСІДефинициясыЛиберманн-Бурхард реакциясын пайдалануға негізделген, қан сарысуындағы жалпы холестеринді сандық жағынан анықтайтын колориметрлік әдіс. | +1 |
| 10. | АБЕРРАНТНЫЙ | АБЕРРАНТТЫ | АБЕРРАНТНЫЙАБЕРРАНТТЫДефинициясықалыпты құрылыстан, орналасудан немесе жай-күйден ауытқу (мысалы, аберрантты қантамыр, хромосомалардың аберрантты учаскесі және т.б.). | +1 |
| 11. | АBERRATIONMENTAL | АBERRATIONMENTAL | АBERRATIONMENTALАBERRATIONMENTALДефинициясы19 ғасырда француз психиатриясындағы психикалық аурулардың жалпы атауы, отандық әдебиетте де қолданылған. | +1 |
| 12. | АБЕРРАЦИЯ ГЛАЗА | КӨЗ АБЕРРАЦИЯСЫ | АБЕРРАЦИЯ ГЛАЗАКӨЗ АБЕРРАЦИЯСЫДефинициясыкөздің оптикалық жүйесінің жетілмеуі салдарынан көздің ішкі тор қабығында бейнелердің бұрмалануы. | +1 |
| 13. | АБЕРРАЦИЯ ПОЛУХРОМАТИДНАЯ | ЖАРТЫЛАЙ ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ | АБЕРРАЦИЯ ПОЛУХРОМАТИДНАЯЖАРТЫЛАЙ ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯДефинициясыбір хроматидтің бойлық жартысын жанап өтетін хромосомалық аберрация. | +1 |
| 14. | АБЕРРАЦИЯ ХРОМАТИДНАЯ | ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ | АБЕРРАЦИЯ ХРОМАТИДНАЯХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯДефинициясыбір хроматидті ғана жанап өтетін, яғни хромосомалардың жақын арада болған редупликациясынан кейін пайда болған хромосомалы аберрация. | +1 |
| 15. | АБЕРРАЦИЯ ХРОМОСОМНАЯ | ХРОМОСОМАЛЫ АБЕРРАЦИЯ | АБЕРРАЦИЯ ХРОМОСОМНАЯХРОМОСОМАЛЫ АБЕРРАЦИЯДефинициясыхромосомалардың ажырауы салдарынан оның қайта бөлінуі, генетикалық материалының жойылуы немесе жартылай қосарлануы сияқты құрылымының өзгеруі. | +1 |
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | АГРОЭКОСИСТЕМЫ | АГРОЭКОЖҮЙЕЛЕР | АГРОЭКОСИСТЕМЫАГРОЭКОЖҮЙЕЛЕРДефинициясыадамның ауылшаруашылық қызметі (жер жырту, шөп шабу, жайылым) нәтижесінде пайда болатын жасанды экожүйелер | +3 |
| 2. | АДАПТАЦИИ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ | МОРФОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ | АДАПТАЦИИ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕМОРФОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУДефинициясыорганизм құрылысындағы өзгерістер. Мысалы, шөл далада өсетін өсімдік жапырақтарының түрлерінің өзгеруі | +3 |
| 3. | АНАЭРОБЫ ОБЛИГАТНЫЕ | ОБЛИГАТТЫ АНАЭРОБТАР | АНАЭРОБЫ ОБЛИГАТНЫЕОБЛИГАТТЫ АНАЭРОБТАРДефинициясыоттегі бар ортада тіршілік ете алмайтын организмдер (кейбір бактериялар) | +2 |
| 4. | АНАЭРОБЫ ФАКУЛЬТАТИВНЫЕ | ФАКУЛЬТАТИВТІ АНАЭРОБТАР | АНАЭРОБЫ ФАКУЛЬТАТИВНЫЕФАКУЛЬТАТИВТІ АНАЭРОБТАРДефинициясыоттегі бар ортада да, оттегі жоқ жерде де тіршілік ете алатын организмдер (кейбір бактериялар мен грибоктар) | +2 |
| 5. | АНТРОПОСФЕРА | АНТРОПОСФЕРА | АНТРОПОСФЕРААНТРОПОСФЕРАДефинициясыадамзат тіршілік ететін және уақытша кіретін (жерсеріктер және т.б. арқылы) Жер сферасы. «Антропосфера» ұғымын адамзаттың және оның шаруашылық қызметінің кеңістіктегі жағдайын сипаттау үшін қолданады. | +2 |
| 6. | АУТВЕЛЛИНГ | АУТВЕЛЛИНГ | АУТВЕЛЛИНГАУТВЕЛЛИНГДефинициясытұщысу және теңіз экожүйелері (эстуарий, қойнау, өзеннің сағасы, жағалау маңындағы мүйіс және т.б.) арасындағы экотондар түрінде болып келетін биогенді элементтерді құрлықтан жағалау маңындағы су қоймаларына қосу | +2 |
| 7. | АЦИДОФИЛЫ | АЦИДОФИЛДЕР | АЦИДОФИЛЫАЦИДОФИЛДЕРДефинициясырН < 6,7 тең топырақта өсетін өсімдіктер | +2 |
| 8. | АДАПТИВНАЯ РАДИАЦИЯ | БЕЙІМДЕЛЕТІН РАДИАЦИЯ | АДАПТИВНАЯ РАДИАЦИЯБЕЙІМДЕЛЕТІН РАДИАЦИЯДефинициясыәртүрлі жерлерді мекендейтін әртүрлі форманың көпшілігінің бастапқы формаға жататын біреуінің эволюциясы. Бейімделетін радиацияның классикалық мысалы ұрықжолдасты сүтқоректілердің эволюциясы бола алады. Терминді американдық ғалым Г. Осборн 1915 ж. ұсынған болатын, алайда бейімделетін радиация туралы ойды бұрындары Ч. Дарвин сөз еткен болатын, бұл процесті ол дивергенция деп атаған. | +3 |
| 9. | АККЛИМАТИЗАЦИЯ | АККЛИМАТИЗАЦИЯ | АККЛИМАТИЗАЦИЯАККЛИМАТИЗАЦИЯДефинициясыорганизмдер тобын, популяцияны тұрақты түрде көбейтуге байланысты аумақтық, жасанды немесе табиғи түрде орындарын ауыстырғаннан кейін организмдердің жаңа жағдайға бейімделуі; акклиматизацияның жеке жағдайы реакклиматизация болып табылады, яғни, адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде дербес организмдердің және осы организм түрінің бастапқы ареалының уақытша қысқаруынан (анағұрлым ұзақ мерзімде) кейін олардың санын қалпына келтіру. | +2 |
| 10. | АККУЛЬТУРАЦИЯ | ҚҰРЫЛУ | АККУЛЬТУРАЦИЯҚҰРЫЛУДефинициясықазіргі мағынада мәдениеттердің өзара әрекет ету процесі, оның барысында мәдениеттер өзгереді, олар жаңа элементтерді игереді, әртүрлі мәдени салт-дәстүрлердің араласуы нәтижесінде түбегейлі жаңа мәдени синтездің түзілуі. | 0 |
| 11. | АЛЛОХТОНЫ | АЛЛОХТОНДАР | АЛЛОХТОНЫАЛЛОХТОНДАРДефинициясыэволюция барысында пайда болған жерлерден жаңа жерлерге орналасу (миграция) кезінде сол аймаққа енген тірі организмдер. Осылайша, солтүстік америкалық опоссум — Солтүстік Америка аллохтоны, өйткені ол мұнда Оңтүстік Америкадан келген. | +2 |
| 12. | АНТИГЕНЫ | АНТИГЕНДЕР | АНТИГЕНЫАНТИГЕНДЕРДефинициясықанда және басқа тіндерде антиденелердің құрылуына әсер ететін, организм үшін бөтен заттар | +3 |
| 13. | АНТРОПОГЕННОЕ ВОЗДЕЙСТВИЕ | АНТРОПОГЕНДІ ӘСЕР | АНТРОПОГЕННОЕ ВОЗДЕЙСТВИЕАНТРОПОГЕНДІ ӘСЕРДефинициясыадамзаттың қоршаған ортаға тікелей (қырып-жою, тасып әкелу және акклиматизация) және жанама (ландшафтты және оның жеке компоненттерін өзгерту, жерді жырту, өнеркәсіптік игеру және т.б.) әсер етуі | +3 |
| 14. | АНТРОПОГЕННОЕ ЗАГРЯЗНЕНИЕ | АНТРОПОГЕНДІ ЛАСТАУ | АНТРОПОГЕННОЕ ЗАГРЯЗНЕНИЕАНТРОПОГЕНДІ ЛАСТАУДефинициясыантропогенді ластаушы қалдықтардың салдарынан табиғи заттардың құрамы мен концентрациясына тікелей немесе жанама әсер ететін адамдардың шаруашылық қызметі салдарынан туындайтын қоршаған ортаны ластау | +2 |
| 15. | АДАПТАЦИИ ФИЗИОЛОГИЧЕСКИЕ | ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ | АДАПТАЦИИ ФИЗИОЛОГИЧЕСКИЕФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУДефинициясыорганизмдердің физиологиясындағы өзгерістер. Мысалы, түйенің май қорын қышқылдау арқылы организмін сумен қамтамасыз ете алу қабілеті | +3 |
"Акклиматизация" сөзінің дефинициясында "организмдер тобын, популяцияны тұрақты түрде көбейтуге байланысты аумақтық, жасанды немесе табиғи түрде орындарын ауыстырғаннан кейін организмдердің жаңа жағдайға бейімделуі" деген анықтама берілген. Ал көшпелі қазақ мұны ежелден Толығырақ ...жерсіну, егер адамдардың қатысымен бейімдеу болса, жерсіндіру деп атайды. Қазақ әдеби тілінің сөздігінде: "Жерсін -ет. Өсімдіктің, жануарлардың жаңа орта табиғатына бейімделуі. Бір жерден екінші жерге аударғанда қой жылдам жерсінеді (М. Ермеков, Қазақст.)" 2014 жылы шыққан "Қазақша-орысша ауылшаруашылығы сөздігінде: "Акклиматизация-жерсіндіру, жерсіну" делінген. Олай болса, терминнің дефинициясын толық аша алатын, сөздікте берілген қазақша атау тұрғанда, оның басқа тілдегі нұсқасы неге ұсынылғаны түсініксіз.
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Бюджет консолидированный | Шоғырландырылған бюджет | Бюджет консолидированныйШоғырландырылған бюджетДефинициясытиістіаумақтағы бюджетті жүйенің барлық деңгейіндегі бюджеттердің жинағы. | +1 |
| 2. | Бюджета дефицит | Тапшылық бюджеті | Бюджета дефицитТапшылық бюджетіДефинициясыбюджет шығынының кірістен асып кетуі. | +1 |
| 3. | Бюджета доходы | Кіріс бюджеті | Бюджета доходыКіріс бюджетіДефинициясыҚазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдарының, Қазақстан Республикасы субъектілерінің мемлекеттік билік органдарының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қарауына өтеусіз және қайтарымсыз тәртіппен келіп түсетін ақша қаражаты. | +1 |
| 4. | Бюджета расходы | Бюджет шығындары | Бюджета расходыБюджет шығындарыДефинициясымемлекеттің және жергілікті өзін-өзі басқарудың міндеттері мен қызметтерін қаржылық тұрғыдан қамтамасыз етуге бағытталған ақша қаражаты. | +1 |
| 5. | Бюджетная роспись | Бюджеттік жазылған тізім | Бюджетная росписьБюджеттік жазылған тізімДефинициясыбюджеттік ақшаны бюджеттік қаражатты алушылардың арасында бөлуді белгілейтін және Ресей Федерациясының бюджеттік классификациясына сәйкес орын алатынбюджет тапшылығын қаржыландыру көзінен түскен түсімдер мен бюджеттің кірістері мен шығындарын тоқсан бойынша бөлу туралы құжат. | +1 |
| 6. | Бюджетная ссуда | Бюджеттікнесие | Бюджетная ссудаБюджеттікнесиеДефинициясыбасқа бюджетке қаржылық жыл шегінде алты айға дейінгі мерзімге қайтарым, өтеусіз немесе өтеу негізінде берілетін бюджет қаражаты. | +1 |
| 7. | Бюджетная структура | Бюджеттік құрылым | Бюджетная структураБюджеттік құрылымДефинициясыэкономикалық қарым-қатынастарға және заң нормаларына негізделген елдегі барлық бюджет түрлерінің жиынтығы. | +1 |
| 8. | Бюджетное устройство | Бюджеттік құрылғы | Бюджетное устройствоБюджеттік құрылғыДефинициясыбюджеттік жүйені құру кезінде негізге алынатын қағидаттар жиынтығы. | +1 |
| 9. | Бюджетные ассигнования | Бюджеттік ақша | Бюджетные ассигнованияБюджеттік ақшаДефинициясыбюджет жазылған тізімде бюджеттік қаражатты алушыға немесе бюджеттік қаражатты басқарушыға беруге көзделген бюджеттік қаражат. | +1 |
| 10. | Валюта свободно-конвертируемая | Еркін айырбасталатын валюта | Валюта свободно-конвертируемаяЕркін айырбасталатын валютаДефинициясыбасқа шетелдік валюталарға еркін және шексіз айырбасталатын валюта. | +1 |
| 11. | Валютные расчеты | Валюталық есеп айырысулар | Валютные расчетыВалюталық есеп айырысуларДефинициясысыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде туындайтын шетелдік валютадағы ақша талаптары мен міндеттемелері бойынша төлемдерді ұйымдастыру және реттеу жүйесі. Есеп айырысу қолма-қол және кредит түрінде, яғни төлемді бөліп төлеу түрінде болуы мүмкін. Қолма-қол есеп айырысу деген – тауардың ақысын мерзімінен бұрын немесе тауар не тауар ілеспе құжаттар алушының басқаруына берілген сәтте толық төлеу. Кредит немесе төлемді бөліп төлеу арқылы есеп айырысудың екі түрі бар: импорттаушының экспорттаушыға аванс түрінде беретін коммерциялық кредиті (экспорттаушының импорттаушыға берген кредиті). | +1 |
| 12. | Внебюджетные фонды | Бюджеттен тыс қорлар | Внебюджетные фондыБюджеттен тыс қорларДефинициясыкейбір қоғамдық қажеттіліктерді қаржыландыру үшін тартылатын және ұйымдастырылған дербес қорлар негізінде кешенді түрде пайдаланылатын қаржы ресурстарын қайта бөлудің және пайдаланудың ерекше формасы. | +1 |
| 13. | Взаимодополняющие блага | Өзара толықтыратынигіліктер | Взаимодополняющие благаӨзара толықтыратынигіліктерДефинициясыпайдалану барысында бір-бірін толықтырып тұратын игіліктер. | +1 |
| 14. | Взаимозаменяемые блага | Өзара алмастырылатынигіліктер | Взаимозаменяемые благаӨзара алмастырылатынигіліктерДефинициясытұтынушыға залал келмейтіндей басқа игілікке алмастыруға болатын игілік. | +1 |
| 15. | Внешние эффекты, экстерналии | Сыртқы әсерлер, экстерналиялар | Внешние эффекты, экстерналииСыртқы әсерлер, экстерналияларДефинициясыбелгілі бір кезең ішінде баға түрінде көрініс таппаған нарықтық мәмілелердің шығындары немесе пайдасы. | +1 |
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | АДЪЮНКТА | АДЪЮНКТА | АДЪЮНКТААДЪЮНКТАДефинициясыалгебралық қосымша дегенді білдіреді. | +1 |
| 2. | АНАЛОГИЯ | АНАЛОГИЯ | АНАЛОГИЯАНАЛОГИЯДефинициясыекі математикалық ұғымда бар жеке қасиеттердің ұқсастығы бойынша ой қорытынды жасау. | +1 |
| 3. | АНТИЛОГАРИФМ | АНТИЛОГАРИФМ | АНТИЛОГАРИФМАНТИЛОГАРИФМДефинициясылогарифмнің кестедегі мәні бар сан, ол N әрпімен белгіленеді. | +1 |
| 4. | АНТЬЕ | АНТЬЕ | АНТЬЕАНТЬЕДефинициясынақты санның бүтін бөлігі. | +1 |
| 5. | АСТРОИДА | АСТРОИДА | АСТРОИДААСТРОИДАДефинициясыалгебралық қисық. | +1 |
| 6. | БИЛЛИОН | БИЛЛИОН | БИЛЛИОНБИЛЛИОНДефинициясыбұл мың миллион, 9 нөлі бар бірлікті жазу үшін қолданылатын сан, яғни сан түрінде: 10 9 . Кейбір елдерде 10 12 тең санды биллион деп атайды. | +1 |
| 7. | ГОНИОМЕТРИЯ | ГОНИОМЕТРИЯ | ГОНИОМЕТРИЯГОНИОМЕТРИЯДефинициясы«Тригонометриялық» функциялар туралы ілім. Алайда бұл атау қолданысқа енбеді. | +1 |
| 8. | ДЕФЕРЕНТЫ | ДЕФЕРЕНТТЕР | ДЕФЕРЕНТЫДЕФЕРЕНТТЕРДефинициясыәр ғаламшардың эпициклоидтары айналатын шеңбер. Птолемейде ғаламшарлар шеңбердің бойымен – эпициклмен айналады, ал әр ғаламшардың эпициклдер ортасы үлкен шеңберлер, яғни деференттердің бойымен айналады | +1 |
| 9. | ДИХОТОМИЯ | ДИХОТОМИЯ | ДИХОТОМИЯДИХОТОМИЯДефинициясыклассификациялау тәсілі. | +1 |
| 10. | КАНОНИЧЕСКОЕ РАЗЛОЖЕНИЕ | КАНОНИКАЛЫҚ ЖІКТЕУ | КАНОНИЧЕСКОЕ РАЗЛОЖЕНИЕКАНОНИКАЛЫҚ ЖІКТЕУДефинициясыкөбейткіштері өсу ретімен жазылатын натурал санды қарапайым көбейткіштерге каноникалық түрде жіктеу. | +1 |
| 11. | КВАТЕРНИОНЫ | КВАТЕРНИОНДАР | КВАТЕРНИОНЫКВАТЕРНИОНДАРДефинициясыкешенді сандардың жиынтығын табуға тырысу кезінде пайда болған сандар жүйесі. Терминді ағылшын ғалымы Гамильтон (1843) ұсынған. | +1 |
| 12. | КВИНТИЛЛИОН | КВИНТИЛЛИОН | КВИНТИЛЛИОНКВИНТИЛЛИОНДефинициясы18 нөлі бар бірлікті бейнелейтін сан. 19 ғасырдың аяғында қолданыла бастаған. | +1 |
| 13. | КОНХОИДА | КОНХОИДА | КОНХОИДАКОНХОИДАДефинициясыалгебралық сызық. Александриядағы Никомед (б.э. дейінгі 2 ғасыр) енгізген. | +1 |
| 14. | ОВАЛ | СОПАҚША | ОВАЛСОПАҚШАДефинициясы18 ғ. франц. енген, мұндағы ovale – лат. тұйықталған дөңес, жазық пішін деген мағына береді. | +1 |
| 15. | РАДИАН | РАДИАН | РАДИАНРАДИАНДефинициясыбұл бұрышты өлшеу бірлігі. Осы термин қолданылған алғашқы басылым 1873 жылы Англияда жарық көрген. | +1 |
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті
ҚР Ішкі істер министрлігі
Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі
ҚР Сыртқы істер министрлігі
ҚР Денсаулық сақтау министрлігі
ҚР Инвестициялар және даму министрлігі
ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігі
ҚР Ұлттық экономика министрлігі
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі
Жасырын активтер, қор биржасы, шоғарландырылған бюджет, тапшылық бюджеті, үлестес тұлғалар т.б. терминдер қатары нормативтік талаптарға сәйкес келетін терминологиялық жасалымдар. Осы ретте, техника ғылымдарының салаларында өте жиі кездесетін терминдердің бірі - Толығырақ ...абсорбция. Бұл термин лат. absorptio яғни absorbere - сіңіру дегеннен туындаған. Жалпы ұғым мағынасы - сіңіру үдерісі. Сондықтан да уәжділігі түсініксін абсорбциядан, неге сіңіру деп алмасқа???
өте дұрыс! Шама жеткенше баламасыз терминдерден қашу керек.
Дотация сөзін "демеу қаржы" деп алсақ қалай болар екен? Мазмұны жағынан "дотация" терминін қазақша жақсы ашып, дұрыс түсінуге мүмкіндік беретін сияқты.